Anders kijken naar de arbeidsmarkt: dat was het thema van de 2e bestuurlijke conferentie dat op maandag 30 oktober 2023 plaatsvond in de KASerne in Den Bosch. Want anders kijken naar de arbeidsmarkt, dat is hard nodig met de huidige arbeidskrapte. Reden om samen met UWV een conferentie te organiseren voor alle partners uit de arbeidsmarktregio. We moeten immers samen aan de slag.
Hoe zit je erbij vandaag?
De middag werd geleid door dagvoorzitter Richard Engelfriet. Hij zette de partners uit de arbeidsmarktsamenwerking meteen in beweging met zijn vraag: hoe zit je er bij vandaag? “Trots op de jongerenaanpak”, “Er is altijd ruimte voor verbetering”, “We kunnen de samenwerking in onze regio verder verbeteren”, “We hebben een winning mood”, waren geluiden die uit de zaal kwamen.
Dat werd bevestigd door Marianne van der Sloot (voorzitter Noordoost Brabant Werkt) en Hannie van Loon (rayonmanager UWV). “We zijn een goed geolied team in deze regio”, geeft Hannie aan. “We zitten met alle partners aan tafel en werken goed samen. Daarnaast zijn we ook kritisch naar elkaar en hebben we goede discussies over de inhoud.” Marianne vult aan: “Het gaat niet alleen om zeggen, maar ook om doen.” Tijd dus om aan de slag te gaan vandaag!
De laatste cijfers over onze arbeidsmarkt
Dat er flinke krapte is op de arbeidsmarkt, is inmiddels bekend. Maar hoe staan we er op dit moment voor? Marjon van Delft, arbeidsmarktadviseur bij UWV gaf daarom een presentatie met de laatste cijfers over onze arbeidsmarkt. Daarmee had de zaal een primeur: zij kregen als eerste de nieuwe cijfers van Regio in Beeld (jaarlijkse publicatie van UWV) te zien. In haar presentatie vertelde Marjon dat de economie afkoelt, maar dat we tegelijkertijd nog steeds te maken hebben met grote tekorten. In Noordoost-Brabant is er in alle beroepsklassen sprake van een grote arbeidskrapte. Met name in de ICT, daar zijn er 16 openstaande vacatures voor 1 werkzoekende.
De vraag naar personeel zal de komende jaren groot blijven. Dat heeft te maken met de vergrijzing: een grote groep mensen gaat binnenkort de arbeidsmarkt verlaten. De groep jonge mensen die vervolgens de arbeidsmarkt op gaat komen, is een stuk kleiner. Er zal dus een groot gat zijn wat we moeten gaan opvullen. Bovendien neemt de zorgvraag toe, want hoe meer ouderen we krijgen, hoe meer beroep er gedaan zal worden op beroepen zoals de thuiszorg. Dat gat geldt overigens ook voor andere sectoren: ook daar zal de komende jaren sprake zijn van arbeidskrapte.
Meer weten over de laatste cijfers? Lees dan: Regio in Beeld.
Blik in de toekomst
Vanuit de zaal wordt er volop gereageerd op deze cijfers. Er is veel behoefte aan prognoses. Want welke rol speelt automatisering en robotisering hierin? En hoeveel mensen werken nu in een andere regio, terwijl wij in de regio soortgelijke banen hebben? Marjon geeft aan UWV met prognoses komt die een jaar vooruit kijken. Véronique Scharenborg, programmamanager NOBW, vult aan dat er in het voorjaar 2024 weer nieuwe prognoses richting 2030 via Arbeidsmarktinzicht beschikbaar komen.
Acties in de arbeidskrapte
Zoals eerder al werd aangegeven: niet alleen zeggen, maar óók doen. Binnen onze regio zijn er daarom al diverse acties ingezet rondom de arbeidskrapte, langs vijf kansrijke lijnen. Tijdens de conferentie kwamen kort de resultaten in beeld en werd per lijn één krapte actie uitgelicht door iemand uit de praktijk.
Senioren aan het werk
Zo kwam Nicole Moviat, projectleider 1Werkcentrum, iets vertellen over het project ‘Flexibel werken naast de AOW’, waarbij senioren na hun pensioen weer aan het werk zijn. “Wat je ziet is dat er nog veel waardevol talent is, die zich graag nog na hun pensioen willen inzetten. Voor deze groep gepensioneerden is het vooral belangrijk dat er flexibiliteit is en dat ze zelf keuzes kunnen maken in wanneer ze kunnen werken”, aldus Nicole.
Open Hiring
Bart Zegers (werkgever en voorzitter Stichting AantWerk) vertelde wat over open hiring, een vorm van personeel werven wat hij inzet in zijn bedrijf. Bij open hiring ga je als werkzoekende gewoon bij een bedrijf aan de slag, zonder dat je een sollicitatieprocedure hoeft te doorlopen. Bart vertelt hoe dat in de praktijk gaat: “Soms werkt het als een tierelier, soms zijn er wat meer uitdagingen om iemand aan het werk te houden”, legt hij uit. “Maar iedereen die wil werken, kan werken. En als bedrijf leren wij hier ook weer van, om steeds te kijken hoe we er samen een succes van kunnen maken.” Zijn advies aan andere werkgevers: “Gewoon doen!”
Als reactie op open hiring, heeft Jeroen ter Harst (accountmanager bij UWV) nog een andere variant: open smiling. Hierbij wordt het hele sollicitatieproces omgedraaid: je komt binnen met een lach, en je kunt je alvast oriënteren of de baan iets voor je is.
Begeleiding van jongeren in bedrijven
Vervolgens is het woord aan Mariska Hermens, jongerenjobcoach bij Noordoost Brabant Werkt. Als jongerenjobcoach begeleidt ze jongeren – veelal vanuit praktijkonderwijs of voortgezet speciaal onderwijs – die dreigen uit te vallen op het werk. Als jobcoach ben je het aanspreekpunt voor de jongere, ouders, werkgevers, school, etc. Voor de jongeren zelf uiteraard erg fijn, want hiermee kunnen we jongeren aan de slag houden. Daarnaast wordt het ook door bedrijven erg gewaardeerd, want ook zij zijn vaak erg zoekende naar mogelijkheden om jongeren de juiste begeleiding te bieden.
Internationale medewerkers
Een andere groep waar we ons in de regio op richten, zijn internationale medewerkers. Randall Sowirono, EURES adviseur vertelt hier meer over. EURES zorgt ervoor dat werkgevers mensen kunnen werven uit heel Europa. De begeleiding hiervan is geheel kosteloos. Hij geeft aan dat EURES zich bovendien hard maakt dat vrij verkeer van personen ook mogelijk moet zijn binnen Europa.
Skills gericht werken
Tot slot is het woord aan Jos van Asten, coördinator Werkgeversaanpak bij Noordoost Brabant Werkt. Hij vertelt meer over het project ‘skills in de installatietechniek’, waarbij een aantal installatiebedrijven uit onze regio samen met diverse partners werken aan een proef met skills gericht werken. Op deze manier willen we mensen een kans geven die anders niet aangenomen zouden worden. “Maar”, geeft Jos wel aan, “er zijn in onze regio meerdere projecten op het gebied van skills. Het zou goed zijn als we meer zouden afstemmen en met elkaar ook echt een uniforme taal gaan spreken.”
Na de pauze wordt onder begeleiding van Tim Bouwer en collega’s van UWV geoefend met skills gericht werven en solliciteren. Steeds is één iemand een sollicitant en één iemand de werkgever. Er mag alleen maar over skills gesproken worden. De rest van de groep is toehoorder en moet uiteindelijk raden welke beroepen de sollicitant hiervoor heeft uitgeoefend én wat voor soort bedrijf de werkgever is. “Je hebt nu pas door hoe erg je nog in functies denkt. Het is nog best lastig om meer skillsgericht te denken” was één van de reacties.
Slotgesprek
Dan volgt het slotgesprek. Dit borduurt voort op twee van de vier thematafels op de eerste conferentie. Inge Willems leidt het eerste thema in en stelt de zaal de vraag: als we kijken naar de groep onbenut arbeidspotentieel, op welke groep moeten we de komende periode inzetten? Nadat hier via mentimeter een ranking uit is gekomen, legt Inge uit wat logisch zou zijn om onze keuzes op te baseren. Het is belangrijk om te kijken naar de kansrijkheid én de potentie. Bij de groep die nu op 1 is gezet, statushouders, zijn beide voorwaarden aanwezig. Dat wil zeggen dat wij als partners in de arbeidsmarktregio ze ook kunnen helpen en dat het impact heeft. De vraag is of we dat voor de andere groepen ook kunnen. In het geval van senioren op de arbeidsmarkt, zijn werkgevers bijvoorbeeld zelf ook aan zet om anders te kijken en het werk flexibeler aan te bieden. En om meer parttimers en herintreders aan de slag te laten gaan, is het bijvoorbeeld ook nodig dat (meer) werk meer moet lonen.
Keuzes maken in de krapte
Het laatste thema wordt ingeleid door Véronique Scharenborg. Op de vorige conferentie is gezegd, dat als we moeten kiezen in de krapte, dat we dan in ieder geval de maatschappelijke sectoren (zoals zorg, onderwijs en veiligheid) overeind zouden moet houden. Maar er is ook aangegeven dat technologie belangrijk is (ook voor de arbeidsproductiviteit) en dat we de oplossingen met elkaar zouden moeten zoeken op het snijvlak van sectoren en domeinen.
Véronique peilt bij de aanwezigen waar we voor zouden moeten kiezen in de krapte: Welke sector moet bovenaan de brede Human Capital Agenda aanpak staan: maatschappelijke sectoren óf technologie / digitalisering / energietransitie of willen we niet kiezen? Het merendeel kiest voor focus op ‘beide sectoren’. Veel van de ingrediënten voor een Human Capital Agenda hebben we al in huis. Met het richten op deze twee gebieden brengen we meer focus aan met meer resultaat is het idee.
Beide thema’s leverden een goed gesprek op tussen de aanwezigen. En hoewel keuzes maken lastig is, geeft het ons weer mooie input om verder te bouwen aan de krapte aanpak in onze regio.
